کلام

ویژگیهای پهلوان و جهان  پهلوان در فرهنگ فارسی

             بدنبال استفاده های بعضا نابجا از واژه مقدس پهلوان وجهان پهلوان آگاهانه وناآگانه که بزرگی را با سخافت وجلافت آمیخته آید و بزرگان را به گوشه عزلت رانده که از نجابت  سر در جیب غم فرو برده ودم بر نیآورند بر آن شدیم تا مطالبی هرچند مختصر در این باره بنویسیم.

           مولانا واعظ کاشفی، دانشمند قرن نهم و دهم هجری، در باره خصوصیات یک پهلوان واقعی چنین می نگارد:

"اگر پرسند: که را پهلوان توان گفت؟ بگوی: آن کس که دوازده صفت داشته باشد، و آن عبارتنداز:

اول: ترس از خدا [و به عبارتی خشیت از خدا داشته باشد، به جهت این که هم علم در این صفت دارد و هم قوّه و قدرت، که بدون ترس از خدا، مایه فساد و نشر است]؛

دوم: متابعت از شرع؛

سوم: تن قوی؛

چهارم: زبان خوش؛

پنجم: دل دلیر [تن قوی دارد، جان و روان قوی و ظرفیت بسیار که از حرف سخت و درشت جاهلانه، از کوره در نرود و متابعت هوای نفس نکند، که مبادا بر این سبیل به دیگران آسیب رسد]؛

ششم: فرد کامل؛

هفتم: صبری تمام؛

هشتم: علم به کمال؛

نهم: تلاش و کوشش دایم؛

دهم: خلقی پسندیده؛

یازدهم: دوری از حرام و پوشانیدن خویش از محرمات و ستر عورات و اجتناب از محرمات الهی.

دوازدهم: نعمتی بر دوام."(ورزش در اسلام ، حسین صبوری) علاوه بر موارد فوق در ویکی پدیا، دانش نامه آ زاد این سه ویژگی را از اهم خصوصیات دانسته اند:  

 جوانمردی یا عیاری

    ظلم ستیزی

    حق ستانی ضعیفان از زورمندان

معنای لغوی پهلوان:

  شیر افکن ، پیل افکن ، یل، زورمند ،گو ، شیر اوژن، گرد ،پیل تن ، تهمتن ، دلاور ،توانا ودانا، قوی جثه ،گرد آفرین تنومند، مرحوم دهخدا وازه پهلوان را منسوب به قوم پارت 

تاریخچه

ریشه آئین پهلوانی بنا به گفته برخی به زمان اشکانیان باز می‌گردد.[۱]

اسطوره‌های پهلوانی در فرهنگ ایرانی، پهلوانان شاهنامه هستند.

پهلوانی در دوره بعد از اسلام با برخی مفاهیم اسلامی ممزوج گشت. علی فرزند ابوطالب در آئین پهلوانی بعد از اسلام معمولاً به عنوان سمبل یک پهلوان کامل مطرح می‌شود.

دربیان پهلوانان صاحب بازوبند ایرانی عصر حاضر آمده است:

پهلوان  علیرضا سلیمانی با شش عنوان پهلوانی بیشترین عنوان پهلوانی را داراست(1358,1361–62, 1364–65, 1369) با لقب "پهلوان‌باشی.

پهلوان عباس زندی، چهار عنوان پهلوانی و جوان‌ترین پهلوان کل دوره‌ها (1328, 1332–35)

 پهلوان غلامرضا تختی, سه عنوان پهلوانی (۱۳۳۸–۱۳۳۶) با لقب "جهان‌پهلوان" که بعد از رستم فرزند زال پهلوان ایران باستان به فردی جز غلامرضا تختی داده نشده است.

ورزش و انجام حرکات پهلوانی جزو فعالیت‌های روزانه ایرانیان در دوران باستان بوده است. جامعه آن روزگار ارج ویژه‌ای به ورزشکاران خود می‌نهادند و آنان با داشتن نیروی بدنی و دلاوری در هنگام نیاز برای دفاع از خانواده و سرزمین خود آماده جانفشانی بودند. هم چنین پهلوانان جایگاهی ویژه در میانه نبردها داشتند و گاه سرنوشت جنگ‌ها را هم رقم می‌زدند؛ بدین سان که پهلوان‌های دو سوی جنگ بدون درگیر شدن لشگرها و با یک رقابت پهلوانی سرنوشت جنگ را مشخص می‌کردند.پهلوان غالب مخیر بود پهلوی حریف را بشکافد یاببخشد خدا می داند که بوسیله ی این ورزش مقدس تا کنون ازریختن خون کرور کرور انسان جلوگیری شده وفرد پهلوان با فدا کردن خویش ازریختن خون هزاران تن جلوگیری می کرد.

بدین بیان و سبک وسیاق نیز جا دارد که دکتر محمد جواد ظریف را جهان پهلوان بنامیم که با جهانی زیرک در نبردی نفسگیر از خونریزی های بی حد حساب در منطقه جلوگیری ورشادت های مرحوم دکتر محمد مصدق را در اذهان زنده کرد.امیدواریم فرجامش به نیکی بینجامد.

پهلوان یا قهرمان در بیان و نوشتار اسطورهء تکرار نشدنی کشتی عبدالله موحد

زور و فن و عقل جرأت، توامان
بایدت تا شوی یک قهرمان

هرکه را این چهار با هم جفت نیست
بر وی و زحمات وی باید گریست

قهرمان بسیار باشد در جهان
پهلوان اندک بود اندرمیان

پهلوانی رسم و راه دیگریست
پهلوان از ناجوانمردی بریست

شرط‌ ها باید که تا یک قهرمان
پهلوان نامیده گردد در جهان

گفته های نیک و هم کردار نیک
همرهش باید ورا پندار نیک

سر نسازد خم، بر نامردمان
گرچه در این ره ببازد جسم و جان

گر ندارد قهرمان زین ها نشان
قهرمانش خوان فقط، نه پهلوان

پهلوانی کار هر بی مایه نیست
مهر مادر در وجود دایه نیست

گرچه او می پرورد فرزند را
می نپردازد زجان خود بها

بشنو از گمنام این رنجیده جان
تو مخوان هر سفله‌ای را پهلوان