کلام

         گفتگو با دکتر امین زارعین مدیر جامعه معلولان سامان سبزوار قدیمی ترین NGO غرب خراسان رضوی

        براتعلی رجبی / مجله اینترنتی اسرارنامه

        نام جامعه معلولین سامان سبزوار که یکی از قدیمی ترین NGO های قبل از انقلاب در غرب خراسان است با نام دکترموسی الرضا امین زارعین عجین شده است که از همان بدو تاسیس با این مرکز خیریه همکاری داشته و در حال حاضر به عنوان مدیر جامعه معلولین سامان سبزوار فعالیت می کند.

مجله اینترنتی اسرارنامه به بهانه  چندین دهه تلاش وکوشش دکتر امین زارعین برای جامعه معلولین سبزوار به سراغ وی رفته و با او به گفتگونشسته است. اسرارنامه در ادامه متن کامل گفتگوی این استاد دانشگاه و ورزشکار توانمند و خودساخته سبزواری را منتشر می کند:

فراز و فرودها

جامعه معلولین سامان سبزوار قبل از انقلاب با نام دیگری بود و بیشتر فعالیت هایش فرهنگی، ورزشی و نیز در راستای احقاق حقوق معلولین بود. این مجموعه  تا سال1383 از طریق بهزیستی دوبار تعطیل شد و بار سوم برای اینکه دیگر تعطیل نشود چاره ای اندیشیدیم و آمدیم و از افراد زبده و سرشناس شهر از جمله آقایان کرامت، ابوالشهدا حاجی فتاحی،گرامی فر، زرقانی، علوی، نیک فر، صفار، بقراط، جوادیان، تعصبی و خانم دکتر مکارم،شریفان به عنوان هیئت امنا استفاده کردیم وتا اندازه ای هم موفق شدیم و از سال83 تا به امروز پابرجا مانده است و در حال حاضر جامعه هدف معلولین ما متشکل از637 خانوار است.

تلاش برای مسکن و اشتغال معلولان

ما از وقتی که هیئت امنای قوی را با خودمان همراه کردیم، تصمیم داشتیم که دو کارعمده را انجام بدهیم اول اینکه درسبزوار معلول بیکار نداشته باشیم و دوم اینکه هیچ معلولی بی خانمان نباشد. در مسئله خانه دار شدن در 12 سال گذشته  توانستیم  برای معلولان 113 واحد مسکونی درست کنیم  و تا حدودی در حوزه مسکن موفق عمل کردیم اما در زمینه اشتغال ما موفق نبوده ایم.

در زمینه اشتغال زایی ما در سبزوار کارگاه خیاطی راه اندازی کردیم که 18نفر از معلولین ما در این کارگاه مشغول به کار شدند، اما متاسفانه برخی از مسئولین شهرمان همراهی نکردند. یکی از ادارات نیز سفارشی مبنی بر 36هزار دست لباس داشت که ما پیشنهاد دادیم که با 5هزار تومان کمتر از جاهای دیگر حاضریم این کار را انجام دهیم. حساب کردیم تخفیفی را که ما حاضر بودیم بدهیم180میلیون تومان می شد. من نمونه کار را به آقای فرماندار نشان دادم که ایشان هم پسندیدند اما متاسفانه مسئولین آن اداره با جای دیگری قرارداد بستند و کارگاه ما تعطیل شد و 13 میلیون متضرر شدیم و حاج احمد طبیبی که خودشان برای شروع کار این کارگاه سرمایه گذاری کرده بودند این ضرر را متقبل شدند. متاسفانه سبزوار در زمینه اشتغال زایی برای معلولان موفق نبوده و شهر همجوار ما نیشابور از ما خیلی موفق تر بوده است.

جامعه معلولین نیشابور به گفته خودشان در دو زمینه متقاضی ندارند؛ اول اینکه معلولان این شهر متقاضی وام مشاغل نیستند که معطل ضامن و... مشکلات از این دست شوند و دوم اینکه متقاضی کار ندارند زیرا فرصت های اشتغال برایشان فراهم است. اما برعکس در بحث مسکن معلولان هم نیشابور وهم مشهد به اندازه 25درصد ما در سبزوار نیز پیشرفت نداشته اند. در واقع سبزوار در زمینه مسکن و ازدواج معلولین موفق تر از مشهد و نیشابور عمل کرده و آنها در زمینه اشتغال موفق تر بوده اند.

وام مشاغلی که برای معلولین در نظر گرفته شده 15 میلیون تومان است. ولیکن مشکلی که هست این است وقتی معلولان ما بخواهند وام مشاغل بگیرند یارانه معلولیتشان قطع می شود. مبلغ این یارانه در دولت قبل 70 هزار تومان بود و در دولت فعلی 135 هزار تومان است و برای  برخی از معلولین بسته به میزان معلولیتشان تا190 هزارتومان هم می رسد. در بحث وام مسکن همین الان 60 درصد وام هایی که به معلولین تعلق می گیرد متاسفانه جذب نمی شود و برگشت می خورد. ما در همین سبزوار معلولی داریم که می شود با 20میلیون تومان خانه دار شود اما می گویند که شرایطش را ندارد.

موفقیت های هنری و ورزشی جامعه معلولین سامانََ

تیم تئاتر ما در سال 95 در رقابت با افراد سالم (در جشنواره ای که مختص معلولان نبود) بین 11 کشور در هندوستان توانست با نمایش «ازدواج سنتی» به نویسندگی وکارگردانی حسن عنایت پور، مشترکا با کشور میزبان مقام نخست را کسب کند و همچنین در ورزش هم برای اولین بار در تاریخ سبزوارمعلولی داشتیم که در مسابقات پارآسیا و پارالمپیک دررشته  والیبال نشسته توانسته مدال طلا کسب نماید.

مناسب سازی مبلمان شهری برای معلولان

پروتکل الحاقی کنوانسیون حقوق معلولین در سال93 توسط دکتر ظریف امضا شد و مجلس ما بعد از افغانستان به عنوان صد و دهمین کشور جهان این پروتکل را که 50 اصل دارد، تصویب کرد

. یکی از اصول 50 گانه این پروتکل مربوط به مناسب سازی مبلمان شهری است. در سبزوار یک اداره یا سازمانی وجود ندارد که برای رفاه حال معلولان مناسب سازی شده باشد. در دانشگاه حکیم سبزواری که محل رفت و آمد من است، از همان در ورودی دانشگاه اگر بخواهد مناسب سازی شود باید 300 رمپ کار گذاشته شود اما الان فقط 11 رمپ دارد. اداره ارشاد سبزوار به اندازه تمام ادارات این شهر رمپ دارد و با ماشین می شود به تمام طبقات آن رفت اما جای تعجب است که فقط در همان در ورودی اش رمپی ندارد. 6 مرتبه  نامه نگاری کرده ام به فرمانداری نوشته ام، تلفن زده ام حتی به آنها گفته ام با هزینه خودم آنجا را می سازم زیرا جامعه معلولین و بچه های ما در سال چندین مرتبه در آنجا مراسم دارند، ولی فایده ای نداشته است. من خودم برای شرکت در یکی از این برنامه ها در روز جهانی معلولین جلوی در ارشاد زمین خوردم.

در بحث مناسب سازی مبلمان شهری مشهد و اصفهان از همه شهرها پیش رو تر بوده اند. حتی خود این شهرها که جلوتر هستند اذعان دارند که ما فقط توانسته ایم 30درصد کار کنیم. ولی اگر مثلا به مناسب سازی ای که در سبزوار با کار گذاشتن موزاییک های زردرنگ وسط پیاده روها برای نابینایان شده است، نگاه بیاندازید، می بینید که مثلا در یک قسمت از خیابان عظیمیان وقتی مسیر این موزائیک ها را دنبال کنید، ناگهان به یک چاله می رسید. نمونه دیگر مناسب سازی در این شهر در ترمینال است که هر چند سطح شیبدار کار گذاشته اند اما در عوض کمی جلوتر از آن را با میله آهنی و زنجیر بسته اند که می گویند این کار برای جلوگیری از ورود موتورسوارهاست. من نمونه ای فیلم از مشهد واصفهان برایشان آوردم تا روشی را نشان بدهم که هم از ورود وسایل نقلیه موتوری جلوگیری می شود وهم معلولان راحت می توانند رد شود. یک مرتبه در مصاحبه ای که قبلا داشتم گفته بودم من خیلی وقتها احساس نمی کنم که معلول هستم اما وقتی به مانع برخورد می کنم اذیت می شوم و معلولیتم احساس می شود.

یکی از مشکلاتی که معلولین واقعا از آن رنج می برند نامناسب بودن مبلمان شهری است که باعث می شود معلول از خانه اش بیرون نیاید و خودش خودش را بازنشسته می کند و اینگونه به مرگ نزدیک می شود. اول باید برای معلولین مناسب سازی کرد تا معلول ما اعتماد کند واز خانه اش خارج شود و مرحله بعد برایشان شغل ایجاد نماییم.

در زمان شهردار سابق آقای دکتر طالبی ایشان ابلاغی زدند و مرا به عنوان مشاور در زمینه امورمعلولین معرفی نمود و در شورا و شهرداری فعلی نیز هر از گاهی جلسه ای برای مناسب سازی مبلمان شهری برگزار می شود و در این جلسه مقامات ارشد شهری نظیر فرماندار و شهردار اصلا شرکت نمی کند. این را به ضرس قاطع می گویم من هیچ وقت ندیده ام که شهردارحضور داشته باشد. معاونین درجه پایین می آیند و می نشینند و می گویند ومی روند. نمونه اش از همان جا با ارشاد بابت ورودی اداره صحبت کردند ولی مشاهده نمودیم که هیچ کاری صورت نگرفت.

یک نمونه دیگر برایتان بگویم پلاک  ماشین من مختص معلولین است که سه سال تمام دنبال بودم که توانستم این پلاک را بگیرم. آن زمان در سبزوار 5نفر بودیم که این شماره پلاک را داشتیم الان13نفر هستیم. در شهرهای بزرگ تهران، مشهد شما می توانید با این پلاک خط ویژه بروید اما من در این شهر یکبار خط ویژه رفتم و توسط رئیس پلیس این شهر60 هزار تومان جریمه شدم.

همراهی ارزشمند نیکوکاران سبزواری

باید بگویم مکان کنونی  جامعه معلولین سامان سبزوار وقفی است و ما داریم اجاره بهای  آن را به اوقاف می پردازیم. دراین چند سال گذشته دو نفر ازخیرین مکان هایی را رایگان در اختیار ما قرار داده اند یکی حاج احمد طبیبی که یکسال منزل پدرشان را در اختیار جامعه گذاشتند و دیگری مهندس روزبه  که از شاگردان من بودند و به بنده لطف داشتند ومکانی را در حاشیه پارک سه گوش در اختیارما قرار دادند که جامع معلولین سامان 29 ماه آنجابود.

در یک مورد که از همه عقب تر هستیم این است که الان مکان مستقلی برای خودمان نداریم. جوامع معلولین تازه تاسیسی که چهار،پنج سال بیشتر ازعمرشان نمی گذرد، جای مستقلی  دارند اما متاسفانه ما که اولین NGO  قبل از انقلاب درسبزوار بودیم  جایی را نداریم. نمی دانم علت این عقب ماندگی را باید عجز وناتوانی خودم بدانم  که هیات امنای قوی داریم و من نتوانسته ام از حضور آنها بهره مند شوم یا بی توجهی مسئولین شهر را عنوان کنم. اوقاف در سبزوار 5500 واحد تجاری دارد و ما اینگونه باید بی جا بمانیم. مردم از بیرون که به جامعه معلولین سامان نگاه می کنند، می گویند خوب فلانی ها که در هیات امنای شما هستند شما دیگر احتیاج به کمک ندارید. نمی دانم شاید من خوب نتوانسته ام مدیریت کنم و یا اینکه اطلاع رسانی درستی از جامعه معلولین سامان سبزوارصورت نگرفته است.

خواهش من از افراد خیراین است اگر مکانی دارند، چه به اسم خود و یا نیاکان مطهرشان که می خواهند یکجور صدقهجاریه برایشان  شود، در اختیار ما قرار بدهند. ما در اینجا امانت داریم و خیلی رعایت می کنیم که پولی را که خیرین می دهند، برای همان منظوری که دارند، خرج شود.  به طور مثال کسی می آید 5 میلیون تومان می دهد و قید می کند که این مبلغ برای لوازم تحریر هزینه شود ما موظفیم که این مبلغ را برای همان حرفی که گفته شده هزینه  کنیم. متاسفانه هیچ وقت نشده است فرد خیری  بیاید و بگوید که مثلا این مبلغ را برای اجاره مکان تان هزینه کنید، الان حدود پنج ماه است اجاره مان عقب افتاده است.

شاید افراد خیردر این شهر خبر ندارند که ما احتیاج به کمک  داریم من در همینجا از طریق رسانه شما از خیرین این شهر خواهش می کنم کمک کنند تا در بعد از این همه سال جامعه معلولین سامان خانه به دوش نباشد و به سروسامانی  برسد و در پیشبرد اهداف درمانی، تحصیلی و بسته هایی غذایی با همت و کمک خیرین بتوانیم در خدمت معلولان باشیم.

تهیه و تنظیم مهربانو ریحانی