کلام

گردآورندگان: اسماعیل سلیمی – امیرحسین فاطمی پور

 دانشگاه فرهنگیان سبزوار

به معاویه خبر دادند : می دانی که ابن عباس کرسی تدریس برپا کرده و تفسیر آیات قرآن می گوید؟

معاویه در پاسخ به این خبر گفت: که عیبی ندارد،ابن عباس پسر عم پیغمبر اکرم است،از بنی هاشم است و قرآن در میان آنها نازل شده است،اگر این ها تفسیر قرآن نگویند پس چه کسی این کار را انجام بدهد؟

سروران معظم خبر دادند ای معاویه: کرسی تفسیر قرآن ابن عباس بهانه است،او به بهانه تفسیر قرآن فضایل علی ابن ابیطالب را می گوید.

معاویه چنان برافروخت  و گفت:خودم امروز رسماً بر این مجلس وارد می شوم و بساط این مجلس را بهم میزنم و دیگر نمی گذارم که این مجلس برگزار شود.

معاویه وارد مجلس ابن عباس شد؛

جناب ابن عباس در حال تفسیر آیات قرآن است،و آیات را تفسیر می کند ،آن هم به کیفیت و حدی که معاویه هیچ جای تاختن و انتقاد نداشت ،که بلند شود و بر پیکره مجلس و محفل  تفسیر ابن عباس بتازد.

گذاشت جلسه تمام شود،جلسه که تمام شد معاویه خطاب به ابن عباس کرد و گفت:چکار میکردی؟

ابن عباس گفت:تفسیر قرآن می گفتم!

معاویه: تفسیر قرآن می گفتی یا فضائل علی ابن ابیطالب ؟

ابن عباس سری تکان داد و گفت: ای معاویه، به کجای قرآن می توان اشاره کرد که در آن نشانه ای از فضل علی ابن ابیطالب نیست؟؟

معاویه: تفسیر قرآن می گفتی یا مناقب علی ابن ابیطالب ؟

گفت: کجای قرآن هست که فضل علی ابن ابیطالب نیست؟

ابن عباس بود رو به معاویه گفت: ای معاویه،از تو سوالی دارم به من پاسخ می دهی

معاویه گفت: چه میخواهی بپرسی؟

ابن عباس گفت: آیه إِنَّمَا أَنتَ مُنذِرٌ وَلِکُلِّ قَوْمٍ هَادٍ (سوره رعد،آیه 7) در شان کیست؟

معاویه گفت: این آیه در شان علی است،چراکه پیغمبر فرمود منذر این امت منم و هادی وجود مبارک علی ابن ابیطالب است.

ولی ابن عباس آیا باید همین آیه قرآن را بخوانی؟برو آیات دیگر را برای مردم بخوان

ابن عباس گفت: این آیه چطور:إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا (سوره احزاب،آیه 33)

معاویه گفت : این قصه طهارت علی ابن ابی طالب است ،قبول دارم،ولی باید همین آیه را بخوانی؟برو آیه دیگر را برای مردم بخوان

ابن عباس آیه ای دیگر خواند: إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُواْ الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاَةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَهُمْ رَاکِعُونَ (سوره مائده،آیه 55)

معاویه گفت: زمانی که علی انگشترش را در راه خدا بخشید این آیه در حق علی ابن ابیطالب نازل شد،دیگران انگشتر ها بخشیدند ولی آیه ای نازل نشد.

ولی ابن عباس باید همین آیه را بخوانی؟برو آیه ای دیگر بخوان

ابن عباس خواند: عَمَّ یَتَسَاءلُونَ ،عَنِ النَّبَإِ الْعَظِیمِ الَذّی هُم فیهِ مُختَلِفُون (سوره نبا،آیات 1 و2)

معاویه گفت: پیغمبر فرمود خبر عظیم علی ابن ابیطالب است که هم مردم از تو می پرسند یا نبی الله و هم من از مردم در مورد علی می پرسم،ولی ابن عباس باید همین آیه را بخوانی؟برو آیه ای دیگر بخوان

ابن عباس گفت: ای معاویه « وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ وَاذْکُرُواْ نِعْمَتَ اللّهِ »(سوره آل عمران ،آیه103) این آیه در شان چه کسی است؟

معاویه گفت:پیغمبر فرمود حبل الله علی ابن ابیطالب است،دست به دامان علی بزنید و جای دیگر نروید.

ولی ابن عباس باید همین آیه را بخوانی؟برو آیه ای دیگر بخوان

ابن عباس خواند: کَفَى بِاللّهِ شَهِیدًا بَیْنِی وَبَیْنَکُمْ وَمَنْ عِندَهُ عِلْمُ الْکِتَابِ (سوره الرعد،آیه 43)

     معاویه گفت : این قصه علم علی ابن ابیطالب است که خدا همه علوم جاری را در سینه علی (ع) تعریف می نماید.

ولی ابن عباس باید همین آیه را بخوانی؟برو آیه ای دیگر بخوان

جناب ابن عباس این آیات را خواند: فَقُلْ تَعَالَوْاْ نَدْعُ أَبْنَاءنَا وَأَبْنَاءکُمْ وَنِسَاءنَا وَنِسَاءکُمْ وَأَنفُسَنَا وأَنفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَةَ اللّهِ عَلَى الْکَاذِبِینَ (سوره آل عمران ،آیه61)

معاویه گفت: این قصه مباهله ی با اهل نجران است که خدا در این آیه شریفه علی را نفس پیغمبر می خواند.

ولی ابن عباس باید همین آیه را بخوانی؟برو آیه ای دیگر بخوان

ابن عباس فرمود: سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ (سوره المعارج ،آیه1 )

معاویه گفت: در غدیر شخصی به پیامبر مراجعه کرد و گفت حرف هایت از جانب خدا بود یا از جانب خودت این حرف ها را زدی؟پیامبر فرمود: من رسالت الهی را ابلاغ کردم.

آن شخص گفت :پس به خدا بگو من تاب و تحمل ندارم که ولایت علی را بپذیرم، بگو همین الان عمرم را تمام کند.

همه مردم دیدند که پرنده ای در آسمان پیدا شد و ریگی را که در منقار داشت رها کرد ،به سر این مرد اصابت کرد و آن شخص جا به جا تلف شد. این آیه در آنجا نازل شد و قصه ی آن مربوط به نابودی دشمن علی، به ید حضرت پروردگار است.

ولی ابن عباس باید همین آیه را برای مردم بخوانی؟برو آیه ای دیگر بخوان

ابن عباس گفت: یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ . . .(سوره آل عمران ،آیه61)

معاویه گفت این قصه ابلاغ ولایت علی است،قبول دارم ولی ابن عباس باید همین آیه را بخوانی؟برو آیه ای دیگر بخوان

جناب ابن عباس خواند: الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الإِسْلاَمَ دِینًا . .(سوره المائده ،آیه3 )

معاویه گفت این هم آیه اکمال دیانت در پرتو ولایت علی ابن ابیطالب است ولی ابن عباس باید همین آیه را بخوانی؟برو آیه ای دیگر بخوان 

جناب ابن عباس فرمود: کجای قرآن را بخوانم که حرفی از فضل علی ابن ابیطالب در آن نباشد؟

معاویه گفت این آیه را بخوان: إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا (سوره الزلزلة ،آیه 1)

ابن عباس گفت: ای معاویه شرمنده همین آیه هم در فضل و منقبت علی ابن ابیطالب است

معاویه گفت: علی چه ارتباطی با این آیه دارد؟

ابن عباس گفت: نشنیدی که یک سال بعد پیغمبر خدا زلزله ای در مدینه حاکم شده و همه مردم از شدت ترس و وحشت از خانه ها در آمدند و دیدند که علی ابن ابیطالب وارد شد ،زمین زیر پای همه میلرزید،علی(ع) که بین مردم قرار گرفت ،این آیه را خواند: إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا  و پای مبارک را بر زمین کوبید و فرمود ابوتراب بر تو امر میکند که آرام باش!

همه شاهد بودند زمین به امر عالی علوی در زیر پای مولی الموحدین آرام گرفت، ندیدم از آن پس کسی این آیه را بخواند و شرح و تفسیرش را علی ابن ابیطالب نداند.

معاویه که از غضب در خود می پیچید رو کرد به ابن عباس و گفت:

«پس راحت بگو تا قرآن باشد علی ابن ابیطالب نیز هست