کلام

نوحه خوانی و سینه زنی برای حسین

در آیه۱۲سوره ممتحنه میخوانیم ک پیامبر، شرط قبول بیعت با خود را، پیروی از عرف اسلامی قرار میدهد(لا یعصینک فی معروف)

ثقة الاسلام کلینی در کتاب کافی ج۵ص۵۲۷ از دو طریق از امام صادق نقل میکند ک: «لا یعصینک فی معروف، یعنی اینکه برای عزاداری نوحه خوانی و شعرخوانی نکنید، کنار قبور زیاد نمانید، سیاه نپوشید و خودتان را نزنید.»

و از امام باقر نقل میکند ک «پیامبر همین توصیه ها را ب دخترش فاطمه کرد و فرمود اینها همان معروفی ست ک الله بآن دستور داده.»

علامه مجلسی در مرآة العقول ج۲۰ص۳۵۸ مینویسد این حدیث موثق یا صحیح است. 

همچنین کلینی در کافی ج۳ص۲۲۲ و مجلسی در بحارالانوار ج۷۹ص۸۹ و از امام باقر نقل میکند ک فرمود: «نوحه خوانی و سینه زنی و واویلا برای مردگان مذموم است.»

شیخ صدوق در من لایحضره الفقیه ج۴ص۳۷۶ و ص۵ و شیخ حر عاملی در وسائل الشیعة ج۳ص۲۷۲ همین روایت را نقل میکند. و همچنین از پیامبر اسلام نقل میکند ک «نوحه خوانی از رسوم جاهلیت است.» و «پیامبر از نوحه خوانی و مصیبت سرایی و آه وناله نهی کرده»  

همچنین شیخ قمی در تفسیر قمی ج۱ص۲۹۱ و شیخ مفید در الاختصاص ص۳۴۳ و سید بروجردی در جامع احادیث شیعه ج۳ص۴۸۸ و البته در خیلی از منابع اهل سنت هم نقل شده ک پیامبر اسلام فرموده ک نوحه خوانی از رسوم جاهلیت است. 

شیخ ناصر مکارم شیرازی در کتاب دروس فی الحیاة ج۱ص۴۴ همین روایت امام باقر را نقل میکند ک پیامبر فرموده نوحه خوانی از رسوم جاهلیت است. و ذیل این روایت اینطور توضیح میدهد ک «نوحه خوانی از کارهای اشتباهی بوده ک در زمان جاهلیت عرب رواج داشته. نوحه خوانی و ماتم سرایی برای حوادث و شدائد فردی و اجتماعی، کاری عبث و بی فایده ست ک فقط باعث ب هدر رفتن امکانات میشود.» رج

مجلسی در بحارالانوار ج۵۵ص۲۲۶ از پیامبر نقل میکند ک «چهار رسم از رسوم جاهلی در امت من باقی خواهد ماند؛ افتخار کردن ب اصل و نسب، تحقیر دیگران بخاطر خانواده و قومشان، فالگیری و نوحه خوانی. و نوحه خوان اگر توبه نکند در قیامت بیدار میشود درحالیکه لباسی سنگین از ماده مذابی ک سرد نمیشود بر تن دارد ک بر تنش میچسبد.» این روایت هم در منابع مهم اهل سنت آمده. 

شهید ثانی در مسکن الفؤاد ص۹۹ و نوری طبرسی در مستدرک ج۲ص۴۵۲ نقل میکنند ک پیامبر لعنت کرده کسی را ک برای عزاداری نوحه و واویلا کند.

با وجود اینهمه روایت و حدیث، شیعیان بااینکه نوحه خوانی و سینه زنی را جایز نمیدانند ولی برای حسین استثنا قائلند: 

شیخ حر عاملی در کتاب الفصول المهمة ج۳ص۴۱۳ مینویسد(ادعا میکند): «احادیث زیادی هست از امام معصوم ک میفرماید نوحه و زاری مکروه است مگر برای حسین.»

سوالاتی ک مطرح میشود اینست ک: 

۱- چرا پیامبر این استثنا را خودش نگفته؟ مگر کسی میتواند بعد از آیه ی قرآن و حکم صریح پیامبر، حکم جدیدی صادر کند؟ تعریف بدعت در اسلام چیست؟ 

۲- اگر فقط حسین استثناست، چرا شیعیان برای فاطمه و رقیه و ابولفضل و دیگران نیز نوحه و عزا میکنند؟ 

۳- خود حسین هم این دستور پیامبر را تایید کرده: شیخ مفید در کتاب الارشاد ج۲ص۹۴ و سیدبن طاووس در کتاب الملهوف ج۱ص۱۴۱  و شیخ بحرانی در العوالم ص۲۴۶ و نوری طبرسی در مستدرک الوسائل ج۲ص۴۵۲ نقل میکند ک حسین، خواهرش و خانواده اش را قسم داده ک بعد از مرگ من نوحه و ماتم و خودزنی نکنید. 

حتی امام صادق هم ک بعد از امام حسین آمده، همینرا تایید کرده؛ بعنوان مثال، محدث نوری در کتاب المستدرک ج۲ص۴۵۶ نقل میکند ک امام صادق نیز اهل خود را از عزاداری و نوحه و ماتم برای مرگش نهی شدید کرده.

همچنین روایات زیادی از خود حسین و امامان بعدازو در نهی از نوحه و خودزنی نقل شده.

۴- شاید کسی از مرگ عزیزش بی اختیار نوحه کند و این قابل درک باشد ولی اینکه یک رسم جاهلی تبدیل ب رسم و آئین اسلامی شیعی بشود و بعنوان شعائر و مراسم عبادی قرار گیرد و ثواب زیادی هم داشته باشد، قابل درک نیست. پس سوالی ک تکرار میشود اینست ک بدعت در اسلام چیست و چ تعریفی دارد؟

پژوهشگر